Von Georg Gstrein und Alexis Pittidis
- Ας ξεκινήσουμε από το μικρό που οραματίστηκε αυτό το ίδρυμα, τον αλησμόνητο γιό σας?
Ο Ανδρέας μου γεννήθηκε στις 21 Απριλίου 1985. Από μικρός ήταν ένα παιδάκι με ιδιαίτερες ευαισθησίες και με τις «μικρές» του δυνάμεις πρόσφερε αγάπη και χαμόγελα σε όλους όσοι ήταν δίπλα του! Ο Ανδρέας αρρώστησε το 1994 και από την πρώτη μέχρι την τελευταία στιγμή αντιμετώπισε την ασθένειά του με θάρρος και αξιοπρέπεια, συνεχίζοντας να προσφέρει δύναμη και χαμόγελο στους γύρω του.
Το Νοέμβριο του 1995 ο Ανδρέας αποτύπωσε το όραμά του στο προσωπικό του ημερολόγιο. Επιθυμία του να ιδρυθεί ένας σύλλογος για να έχουν όλα τα παιδιά ένα ΧΑΜΟΓΕΛΟ!
Ωστόσο ο Ανδρέας δεν στάθηκε μόνο εκεί αλλά μοιράστηκε την επιθυμία του δημόσια, στην εκπομπή «Κόκκινη Κάρτα» του Γιώργου Παπαδάκη στον ΑΝΤΕΝΝΑ. Από την πρώτη στιγμή όλοι οι συντελεστές της εκπομπής «αγκάλιασαν» τον Ανδρέα και έκαναν ό,τι ήταν εφικτό για να ακουστεί η φωνή του! Κι όταν έφτασε η στιγμή που η φωνή του δεν έβγαινε, με μια χαρακτηριστική κίνηση ζωγράφισε ένα χαμόγελο στο δικό του πρόσωπο, ζητώντας όλα τα παιδιά του κόσμου να αποκτήσουν το δικαίωμα να χαμογελούν ευτυχισμένα.
Η απήχηση που είχε η εκπομπή ήταν πραγματικά ανέλπιστη! Στην Ελλάδα, στην Κύπρο, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο οι Έλληνες συγκλονίστηκαν και από την πρώτη στιγμή έσπευσαν με κάθε τρόπο να στηρίξουν το όραμα του Ανδρέα. Του Ανδρέα «όλων μας», όπως χαρακτηριστικά είπε ο Γιώργος Παπαδάκης στην εκπομπή.
Σε λιγότερο από ένα μήνα, ο Ανδρέας έφυγε από τη ζωή … αφήνοντας όμως πίσω του: «Το Χαμόγελο του Παιδιού»! Το ημερολόγιό του είναι η κληρονομιά μας. Και το χαμόγελο που ζωγράφισε στο δικό του πρόσωπο, έγινε το χαμόγελο και η ελπίδα για τα εκατοντάδες παιδιά που κινδυνεύουν στην Ελλάδα.
- Είστε ένας μύθος: ο πατέρας που έχασε το παιδί του και έδωσε την ζωή σε τόσα άλλα. Πως αρχίσατε αυτή την προσπάθεια που κατέληξε στο «Χαμόγελο του Παιδιού». Ξέρω τα έχετε πεί πολλές φορές αλλά για τους αναγνώστες μας της διασποράς είναι κάτι καινούργιο παρόλο που είναι τόσο γνωστό?
Δεν είμαι μύθος και δεν θα ήθελα να με αντιμετωπίζουν έτσι. Είμαι απλά ένας μπαμπάς, που ακολουθώ την επιθυμία και την εντολή που μου έδωσε ο γιος μου. Από την πρώτη στιγμή για εμένα ήταν μονόδρομος αυτό και παραμένει 21 χρόνια μετά ο στόχος και ο σκοπός της ζωής μου, να ακολουθώ την εντολή του Ανδρέα και να τον κάνω περήφανο. Η πορεία ήταν δύσκολη και βρέθηκα σε έναν χώρο άγνωστο για εμένα μέχρι τότε. Ήμουν αναγνωρισμένος και επιτυχημένος επιχειρηματίας στον κλάδο της Πληροφορικής, όμως μετά τον Ανδρέα όλα άλλαξαν. Ο τρόπος που αντιλαμβανόμουν τη ζωή, οι προτεραιότητες στη ζωή μου άλλαξαν τελείως. Εγκατέλειψα ό,τι έκανα μέχρι τότε και αφοσιώθηκα πλήρως στην προσπάθεια υλοποίησης της επιθυμίας του Ανδρέα.
- Ποιοι σας βοήθησαν σε αυτή την προσπάθεια?
Από την αρχή βρέθηκαν δίπλα μου άνθρωποι που μοιράστηκαν τον ίδιο σκοπό. Άνθρωποι που συγκινήθηκαν από το μήνυμα του Ανδρέα και το υιοθέτησαν στο ακέραιο. Αρχικά ήταν πολύ δύσκολα, διότι μαζί με αυτούς που πίστεψαν στην προσπάθεια, υπήρξαν και πολλοί άλλοι που με αντιμετώπισαν με δυσπιστία και σκεπτικισμό. Παρόλα αυτά τα καταφέραμε πολλοί μαζί και σήμερα 21 χρόνια μετά «Το Χαμόγελο του Παιδιού» είναι αυτό που όλοι γνωρίζουν, στηρίζουν και εμπιστεύονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
- Πως ολοκληρώθηκε το πρώτο σπίτι και πόσα παιδιά φιλοξένησε?
Το πρώτο Σπίτι του «Χαμόγελου» άνοιξε το 1997 στα Πατήσια Αττικής. Εκεί ήρθαν τα πρώτα παιδιά, που σήμερα είναι πια μεγάλα, δυνατά και προχωρούν στη ζωή τους. Το συγκεκριμένο Σπίτι μετά το σεισμό του 1999 στην Αθήνα κρίθηκε ακατάλληλο και τα παιδιά μας μετακόμισαν σε ένα οίκημα που μας παραχώρησε ο Δήμος Περιστερίου.
- Μιλήστε μας λίγο πόσο καιρό μπορεί το «Χαμόγελου του Παιδιού» να φιλοξενήσει ένα παιδί?
Κοιτάξτε, είναι σημαντικό όταν μιλάμε για τα Σπίτια του «Χαμόγελου» να έχουμε υπόψη μας μία μεγάλη ελληνική οικογένεια. Τα παιδιά, θύματα κάθε μορφής Βίας, έρχονται στα Σπίτια μας κατόπιν εισαγγελικών εντολών. Από την πρώτη στιγμή που έρχονται στο «Χαμόγελο» βρίσκουν μία οικογένεια, που τα μεγαλώνει και τους παρέχει όλα όσα έχουν ανάγκη. Στα Σπίτια μας έχουμε επιτύχει να βρούμε την χρυσή τομή: Επαγγελματικότητα και εξειδίκευση σε συνδυασμό με την αγάπη, τη φροντίδα και την αγκαλιά μίας πραγματικής οικογένειας. Τα παιδιά μας μεγαλώνουν και ακόμα και μετά την ενηλικίωσή τους έχουν δίπλα τους το «Χαμόγελο». Σπουδάζουν, εργάζονται, δημιουργούν οικογένεια παραμένοντας όπως πάντα τα παιδιά μας που τα στηρίζουμε σε κάθε τους βήμα. Μάλιστα πριν λίγες μέρες είχαμε τη χαρά να δούμε ένα από τα παιδιά μας να κάνει το όνειρο του πραγματικότητα και να ορκίζεται ως νεαρός Εύελπις. Αυτές οι στιγμές χαράς και συγκίνησης μετατρέπονται σε δύναμη και κουράγιο για όλους όσοι βρίσκονται καθημερινά δίπλα στα παιδιά που μεγαλώνουν στα Σπίτια του οργανισμού. Μεγαλώνουμε τα παιδιά και δίνουμε άξιους πολίτες στη κοινωνία και αυτό μας δίνει την μεγαλύτερη ικανοποίηση.
- Η προσπάθεια σας αγκαλιάστηκε από τον κόσμο. Πόσα σπίτια λειτουργούν και σε ποιες πόλεις?
Σήμερα «Το Χαμόγελο του Παιδιού» λειτουργεί 10 Σπίτια πανελλαδικά. Πέντε στην Αττική (Μαρούσι, Μελίσσια, Καρέας, Περιστέρι και Μοσχάτο) και τα υπόλοιπα πέντε στην περιφέρεια (Κέρκυρα, Καλαμαριά Θεσσαλονίκης, Κόρινθος, Αίγιο, Κυλλήνη).
Παράλληλα «Το Χαμόγελο του παιδιού» υλοποιεί τη Δράση «Σπίτια Ημερήσιας Φροντίδας» με σκοπό την φροντίδα παιδιών, οι οικογένειες των οποίων οι οικογένειες, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην λειτουργικότητα τους . Οι δυσκολίες αυτές μπορεί να οφείλονται είτε σε κοινωνικά, οικονομικά προβλήματα είτε σε σοβαρά προβλήματα υγείας των γονέων με συνέπεια να αδυνατούν να ανταποκριθούν στις βασικές ανάγκες των παιδιών τους.
Βασικό μέλημα είναι η υποστήριξη των παιδιών και κατ΄ επέκταση η ενίσχυση της οικογένειας τους, προκειμένου να καταστεί λειτουργική και δυνατή να ανταποκριθεί στην ομαλή & υγιή ανάπτυξη του παιδιού.
Σήμερα «Το Χαμόγελο του Παιδιού» λειτουργεί πανελλαδικά 3 Σπίτια Ημερήσιας Φροντίδας σε:
- Βροχίτσα Ν. Ηλείας
- Καλύβια Δήμου Αγρινίου, Ν. Αιτωλοακαρνανίας
- Μύτικα Ν. Ευβοίας
- Πως γίνατε τόσο γνωστός στο εξωτερικό τόσο γρήγορα γιατί αν κατάλαβα καλό το «Χαμόγελο του Παιδιού» έχει 20 χρόνια ζωής.
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» από πολύ νωρίς επιδίωξε τη συμμετοχή του σε διεθνείς φορείς και την ανάπτυξη συνεργασιών. Από την πρώτη στιγμή θελήσαμε να μοιραστούμε εμπειρίες, καλές πρακτικές με φορείς του εξωτερικού. Παράλληλα το μήνυμα του Ανδρέα ήταν τόσο δυνατό που «έφτασε» στους Έλληνες όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. Με σταθερά και μεθοδικά βήματα «Το Χαμόγελο του Παιδιού» έγινε γνωστό στο εξωτερικό, αναγνωρίστηκε το έργο του και σήμερα 21 χρόνια μετά την ίδρυσή μας έχουμε αναγνωριστεί διεθνώς και συγκαταλεγόμαστε στους φορείς που δίνουν την τεχνογνωσία και την εμπειρία τους σε όλο τον κόσμο.
- Σε πόσες ξένες οργανώσεις μετάσχετε, με πόσες έχετε στενή συνεργασία?
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» με αποκλειστικό γνώμονα την παροχή βοήθειας σε παιδιά, στην Ελλάδα και διεθνώς, έχει ως θεμελιώδη αρχή τις διεθνείς συνεργασίες με Οργανώσεις, Κυβερνητικές ή μη-Κυβερνητικές, με παρεμφερείς στόχους και αξίες. Οι συνεργασίες και τα δίκτυά μας με ευρωπαϊκούς καθώς και διεθνείς Οργανισμούς έχουν απώτερο σκοπό την ανταλλαγή εμπειριών, καλών πρακτικών και πληροφοριών προς όφελος των παιδιών στην Ευρώπη αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μέσα από την συμμετοχή του ως ιδρυτικό μέλος στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία για τα Εξαφανισμένα και Σεξουαλικά Κακοποιημένα Παιδιά (Missing Children Europe – MCE), «Το Χαμόγελο του Παιδιού» έχει τη δυνατότητα να συνεργάζεται με άλλους Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς με στόχο την εξάλειψη της σεξουαλικής και ψυχολογικής εκμετάλλευσης των παιδιών αλλά και τον εντοπισμό παιδιών που έχουν εξαφανισθεί σε ευρωπαϊκή κλίμακα.
Παράλληλα «Το Χαμόγελο του Παιδιού» ως ισότιμο και ενεργό μέλος του Δ.Σ. του Διεθνούς Κέντρου για τα Εξαφανισμένα και Θύματα Εκμετάλλευσης Παιδιά (International Centre for Missing and Exploited Children – ICMEC) και έχοντας αναγνωριστεί ως Εθνικό Κέντρο για τα Εξαφανισμένα και Θύματα Εκμετάλλευσης Παιδιά, έχει το συντονισμό του Κέντρου Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Βασικός στόχος του Κέντρου είναι η ανταλλαγή εμπειριών καθώς και η εκπαίδευση και ανταλλαγή τεχνογνωσίας με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» επίσης συνεργάζεται στενά με το Εθνικό Κέντρο για τα Εξαφανισμένα και θύματα Εκμετάλλευσης Παιδιά των Η.Π.Α. (National Centre for Missing & Exploited Children – NCMEC), για την εξεύρεση λύσεων και την εφαρμογή προγραμμάτων παγκοσμίως με στόχο την εξάλειψη των φαινομένων εξαφάνισης και εκμετάλλευσης ανηλίκων. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα διεθνούς δράσης, στα πλαίσια της συγκεκριμένης συνεργασίας, αποτελεί η προώθηση και επεξεργασία των στοιχείων των εξαφανισμένων παιδιών στη διεθνή ιστοσελίδα http://www.missingkids.com, της οποίας αποτελούμε μέλη.
Στο πεδίο της δράσης του Οργανισμού για τα Εξαφανισμένα Παιδιά, «Το Χαμόγελο του Παιδιού» συμμετέχει στο Global Missing Children’s Network – GMCN μαζί με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς από ολόκληρο τον κόσμο.
Επιπλέον, βαρύνουσας σημασίας είναι η εκπροσώπηση του οργανισμού μας και στον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών καθώς είμαστε συνεργαζόμενος φορέας στο Τμήμα Δημόσιας Πληροφόρησης του Ο.Η.Ε (DPI) ενώ αποτελούμε ΜΚΟ με ειδικό συμβουλευτικό καθεστώς στο Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών (ΕCOSOC).
Εξαιρετικά σημαντική είναι και η συνεργασία που έχουμε αναπτύξει με το Συμβούλιο της Ευρώπης και ειδικότερα το όργανο των Διεθνών μη-κυβερνητικών Οργανισμών (INGO Conference) σε μια σειρά ζητημάτων παιδικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης μεταναστευτικής κρίσης.
Τέλος, «Το Χαμόγελο του Παιδιού» είναι μέλος του Διεθνούς Δικτύου Τηλεφωνικών Γραμμών Υποστήριξης (CHI), που απαριθμεί 183 μέλη Γραμμές Βοήθειας για παιδιά από 142 χώρες του κόσμου, ενώ συντονίζει το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά του Σχολικού Εκφοβισμού (ΕΑΝ), που ιδρύθηκε με δική του πρωτοβουλία το 2014 και προωθεί τη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση και πρόληψη του σοβαρού ζητήματος του bullying στις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
- Μιλήστε μας για AmberAlert ! Εσείς το φέρατε στην Ελλάδα Πως?
Το Amber Alert αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των αποτελεσμάτων που έχουν οι διεθνείς μας συνεργασίες.
Στην Ελλάδα «Το Χαμόγελο του Παιδιού» δραστηριοποιείτο στον τομέα της πρόληψης και αντιμετώπισης περιστατικών εξαφάνισης παιδιών. Η συνεργασία μας με το National Center For Missing and Exploited Children στις Η.Π.Α. αποτέλεσε την αφορμή να προσπαθήσουμε να υλοποιήσουμε το Amber Alert στην Ελλάδα. «Πήραμε» τη βασική ιδέα και με βάσει τα ελληνικά δεδομένα, προχωρήσαμε στις ανάλογες τροποποιήσεις, διασφαλίσαμε τις θεσμικές συνεργασίες και τελικά υλοποιήσαμε το πρόγραμμα. Μάλιστα, το Amber Alert Hellas αποτέλεσε και αποτελεί πρότυπο για την Ευρώπη και όχι μόνο. Ξεκινήσαμε το 2007 και σήμερα 9 χρόνια μετά το Amber Alert Hellas λειτουργεί με επιτυχία και τη συμμετοχή και συνεργασία 61 φορέων (κρατικών, ιδιωτικών, εθελοντικών) μεταξύ αυτών και το Facebook!
- Τι προϋπολογισμό έχει ένα σπίτι το χρόνο περίπου και πόσο θα έπρεπε να στέλνει κάποιος δωρητής για να βοηθήσει στο έργο αυτό?
Ο προϋπολογισμός κάθε Σπιτιού εξαρτάται από τον αριθμό των παιδιών που μεγαλώνουν σε αυτό και τις εξατομικευμένες ανάγκες τους. Ενδεικτικά ένα Σπίτι στο οποίο μεγαλώνουν 25 παιδιά στελεχώνεται με 16 άτομα εξειδικευμένο προσωπικό ετησίως χρειάζεται 350.000€ – 380.000€.
Κάθε Σπίτι του Οργανισμού στελεχώνονται από:
- Κοινωνικό Λειτουργό
- Ψυχολόγο
- Παιδαγωγούς
- Εκπαιδευτικό
- Νοσηλευτή
- Μαγείρισσα
- Προσωπικό καθαριότητας
- Οδηγό
Η λειτουργία και η καθημερινότητα των Σπιτιών προσαρμόζεται και ανταποκρίνεται στις ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες αλλά και την προσωπικότητα των παιδιών με σεβασμό στις επιθυμίες τους.
Οι άνθρωποι του Σπιτιού είναι οι άνθρωποι που βρίσκονται κάθε λεπτό κοντά τους. Άνθρωποι που δε «στέκονται» στην ειδικότητά τους αλλά καταθέτουν την ψυχή τους προσφέροντας αγάπη, ζεστασιά, φροντίδα όλο το 24ώρο, κάθε μέρα και κάθε ώρα. Όλα γίνονται με απώτερο στόχο τα παιδιά να έχουν όλα όσα έχουν ανάγκη και δικαιούνται, να έχουν μέλλον μέσα στην κοινωνία και όχι έξω από αυτήν.
Αναφορικά με το ποσό δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο. Το κάθε ευρώ είναι για εμάς πολύτιμο αλλά και πέρα από την οικονομική ενίσχυση, η εθελοντική συμμετοχή ή η κάλυψη των αναγκών σε είδη είναι εξίσου σημαντική.
- Τι κρατική μέριμνα έχετε? Αν όχι τότε δεν θα έπρεπε να βοηθήσουν και εκείνοι όπως βοηθούν οι ιδιώτες?
Ουσιαστικά το ελληνικό κράτος διαχρονικά δεν έχει χρηματοδοτήσει «Το Χαμόγελο του Παιδιού» ή κάποια συγκεκριμένη δράση μας. Η κρατική επιχορήγηση ανέρχεται περίπου στο 1,5% ετησίως. Αυτό όμως που είναι βασικό και διαχρονικά επιδιώκουμε και παλεύουμε είναι η συνεργασία, η συνδρομή του κράτους στην υλοποίηση των δράσεων. Αποτελεί πάγιο αίτημά μας η πιστοποίηση των φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα την παιδικής προστασίας και η αξιολόγησή τους. Είναι σημαντικό να αναδειχθούν οι φορείς που όντως παρέχουν έργο στην κοινωνία με διαφάνεια και να διαχωριστούν από όλους εκείνους που ευκαιριακά και με ίδια οφέλη δρουν.
- Είναι βέβαιο ότι ο καρκίνος είναι μια τρέλα των κυττάρων που προκαλείται από κάτι συνήθως από stress. Αυτό πρέπει να καταπολεμήσετε. Έχετε προβλέψει πως?
Το stress είναι δυστυχώς αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής όλων μας και της δικής μου. Η καθημερινότητα, οι αποφάσεις που πρέπει να λαμβάνω, η ευθύνη δεν μπορεί να μην με επηρεάσει. Όσο και να προσπαθήσεις να εκλογικεύσεις τα πράγματα, όσο και να προσπαθήσεις να παραμείνεις ψύχραιμος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να μην σε επηρεάσει η καθημερινότητα του Χαμόγελου. Δεν μπορώ να μην εμπλέκομαι συναισθηματικά στην ιστορία και στις προσπάθειες που κάνουμε για κάθε παιδί, για κάθε οικογένεια. «Το Χαμόγελο του Παιδιού» δεν είναι μία επιχείρηση. Απαιτεί καθημερινά κατάθεση ψυχής από όλους μας και αυτό φυσικά έχει μεγάλες χαρές αλλά ταυτόχρονα μεγάλες λύπες και απογοητεύσεις.
Παρόλα αυτά έχω δίπλα μου ανθρώπους που σε προσωπικό επίπεδο με στηρίζουν. Έχω δίπλα μου την οικογένεια του «Χαμόγελου» όπως έχουμε όλοι που συμμετέχουμε σε αυτό είτε ως εργαζόμενοι, ως εθελοντές, ως υποστηρικτές!
- Η ερώτησή μου είναι προσωπική αλλά αυτή η αρρώστια πρέπει να σας έκανε να σκεφτείτε και τη διαδοχή σας. Τι θα γίνει μετά? Το σκεφτήκατε?
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» για πολλούς είναι ταυτισμένο με εμένα. Στην πραγματικότητα όμως το Χαμόγελο είναι ένας καλά δομημένος Οργανισμός με εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό, που καθημερινά εργάζεται ακούραστα με ψυχή και μεράκι. Το αύριο δεν με ανησυχεί. Έχω εμπιστοσύνη σε όλους μας.
- Είναι άμεση η βοήθεια που σας παρέχουν οι ιδιώτες και πως μπορούν να έρθουν σε επικοινωνία μαζί σας από το εξωτερικό?
Φυσικά και είναι άμεση, σταθερή και πολύτιμη. Δεν θα είχε επιβιώσει διαφορετικά το Χαμόγελο. Χάρη στις δωρεές των ιδιωτών και των επιχειρήσεων συνεχίζουμε το έργο μας για τα παιδιά.
Από το εξωτερικό μπορεί κάποιος να στηρίξει οικονομικά τον Οργανισμό μέσω paypal και τραπεζικής κατάθεσης.
Φυσικά καλώ όλους να επισκεφθούν το site μας www.hamogelo.gr καταρχήν για να ενημερωθούν για τις δράσεις του Οργανισμού, καθώς και τους τρόπους συμμετοχής στο «Χαμόγελο».
Σας ευχαριστώ θερμά για την φιλοξενία.